سرویس موزه گردی ما هم چون روال ماه ها پیش، امروز به ایستگاه دیگری رسیده. جایی که روزگاری نه خیلی دور، ندامتگاه قصر تهران بود و امروز، جایی که پاتوق فرهنگی و هنری تهرانیای شرق پایتخت شده و تفرجگاه قشنگتر و پر برنامه که می تونه آخر هفته های پاییزی رو در اون سپری کرد.
گردشگری در زندان، یادآور بخشی از تاریخ معاصر تهران بوده و به قولی هم فاله و هم تماشا.
باغ موزه قصر تهران در روزگار فتحعلی شاه قاجار، کاخی قشنگتر بود اما در عهد ناصر الدین شاه، باغ گلستان، نگین کاخای ایران، مورد استقبال شاه قرار گرفت و این این کاخ اعتبار قبلی خود رو از دست داد. واسه آشنایی با یکی دیگه از ظرفیتای گردشگری شهری پایتخت ۲۳۰ ساله ایران شما رو به دیدن این باغ موزه دعوت می کنیم .
باغ موزه قصر کجاس؟
این نام هم چون خیلی از اسمای مربوط به ظرفیتای گردشگری و تاریخی پایتخت، ممکنه واسه هموطنان تهرانی نامعلوم باشه. همونجوریکه خیلیا خبر ندارن که موزه هنرهای معاصر تهران در فهرست ۱۰ موزه برتر هنرهای معاصر جهان قرار داره یا موزه جواهرات سلطنتی ایران، در فهرست بهترین گنجینه های با ارزش جواهرات دنیاس، خبری از این ظرفیت باحال گردشگری هم ندارن.
باغ موزه قصر تهران هم به واسطه پتانسیلایی که داره، یکی از اون جاهاییه که پیشنهاد می کنیم هموطنان تهرانی و غیر تهرانی که به این کلانشهر سفر می کنن،در فهرست بازدیدای خود بذارن. به هر حال، تهران، فقط کاخ نیاوران و سعد آباد و جزیره خلیج فارس و بام تهران و فلان پاساژ و رستورانا و بازار تهران نیس.
آبشارا و غارا و بسیار جاهای فرهنگی و هنری و طبیعی هست که ارزش دست کم یه بار دیدن رو داره و نباید از یاد ببرم.
باغ موزه قصر در محل فعلی زندان قصر ساخته شده.
از وقتی که قصد بر این شد تا این زندان معروف، تغییر کاربری پیدا کنه، دیواره های بلندش فرو ریخت و تبدیل به یه مرکز فرهنگی و هنری و گردشگری گردید. این مکان، یه قرن پیش، بیشتر از ۲۴ هکتار بود و مجموعه زیبایی رو تشکیل می داد که در راس اون، کاخ فتحعلی شاه خودنمایی می کرد.
حضور رضا قلدر در پایتخت دلیل شد که اون یه زندان رسمی داشته باشه و به نیکولا مارکوف، معمار مشهور روس که به ایران اومده بود دستور طراحی این زندان رو داد. زندان مارکوف دارای بیشتر از یه صد و نود اتاق و گنجایش هفتصد زندانی بود که ۹۶ اتاق اون به صورت ۵ نفری و بقیه تکی بود.
در این زندان، مریض خونه ای هم تعبیه شده بود که شش اتاق و شش تخت داشت. گذشته این زندان، به سال ۱۳۰۸ هجری شمسی بر می شه.
اولین مهمانان این زندان، تیمسار درگاهی (رییس وقت شهربانی)، عبدالحسین تیمور تاش، نصرت الدوله و سردار اسعد بختیاری بود. بزرگ علوی در کتاب ۵۳ نفر، توضیح حال خود رو در وقتی که در این زندان بود توضیح داد.
زندان قصر به صورت دایره ای طراحی شده بود طوری که به دلیل این فضای خالی و بالکنایی که با حفاظای نرده ای پوشیده شده، در تابستون شدیدا گرم و در زمستون شدیدا سرد می شدن و در واقعی معماری زندان خود دلیلی واسه فشار افزون به مهمانانش می گشت.
موردی که در طراحی موزه عبرت ایران (مکان قبلی کمیته مشترک ضد خرابکاری ساواک در رژیم پهلوی) هم مشاهده می شه و فرم طراحی اون جا هم، دایره ای شکله.
از زمان تاسیس زندان قصر تا انقلاب اسلامی در بهمن ۵۷، درخشش دهنده نوآوری در عصر پهلوی هستش.
زندان قصر رو باید مشهورترین زندان سیاسی کشور دونست که که در چند سال گذشته به همت شهرداری تهران، رنگ زندانی و قضایی و سیاسی از اون زدوده شد و به تفرجگاه تهرانیا تغییر کاربری پیدا کرد.
هم چون موزه عبرت، که در اون روش نگهداری و شکنجه زندانیان سیاسی رژیم پهلوی در برابر دید بازدید کنندگان قرار گرفته، در باغ موزه قصر هم، گردشگران می تونن از محلای نگهداری زندانیان سیاسی که حتی دیوارهایش همه با مهر سکوت، عمق فاجعه رو به تصویر کشیده و بیننده رو تحت تاثیر قرار میده، دیدن کنن.
در این باغ موزه، باغ ایرونی رو میبینیم که با به کار گیری تنوع گیاهی، فضای دلنشینی از یه موزه رو باز رو تو ذهن تداعی می کنه.
بخشای باغ موزه قصر
یکی از بخشای این باغ موزه، موزه تاریخ انقلاب اسلامی ایران بوده که تصاویر از مبارزات مردم در دوران ستم شاهی پهلوی میشه دید. بخشی به موزه زندان ربط داره که در اون، بازسازی عینی فضای زندان از اتفاقاتی که در اون دوران به وقوع پیوسته به نمایش در اومده و هم فضایی واسه لوکیشن فیلمبرداری مجموعه های سینمایی مربوط به تاریخ معاصر ایران.
زورخانه قصر، باغای ایرونی، کتابخونه و گالریای جور واجور در کنار فضای نمایشگاه،از جمله ظرفیتای فرهنگی و هنری تعبیه شده واسه این مرکز تفریحی شرق تهرانه. هر روزه، نمایشگاه صنایع دستی و سوغات و عرضه اجناس فرهنگی در این مجموعه بر پا می شه.
در باغ موزه قصر، ساختمون بند جوانان حفظ شده و ، برج دیده بانی و منبع آب در شمال شرقی زندان هم اونقدر دیده میشه.
در این باغ موزه، شما می تونین به گالری تصاویر و اسناد مربوط به تعمیر و بازسازی موزه به عنوان یکی از نتیجه های شهرداری تهران واسه استفاده محققان و دانشجویان تاریخ معاصر اشاره داشت.
به هر حال، درباره باغ موزه قصر باید به چند تاریخ مراجعه کرد:
۱- گذشته قصر قاجار که در نزدیگی جایی که تا همین الان هم به چهار راه قصر تهران نام می برن، ربط داره.
چهار راه قصر یا ایستگاه قصر، نام محلی بود که قصر قاجار در اون جا بنا شد.
محل تلاقی جاده قدیم شمیران (خیابون دکتر شریعتی) با خیابون عباس آباد (خیابون شهید بهشتی)، چهار راه قصر نامیده می شه.
رضاخان اون جا رو تخریب و بنای زندان قصر رو درست کرد.
روزگاری نه خیلی دور، اون جا تپه ای بود و بر بالای این تپه، اون کاخ قرار داشت. این بنا همونجوریکه در نقاشی زیر هم مشاهده می کنین، پنجره زیادی نداشت و بیشتر از اون که به کاخ مثل باشه، مثل یه قلعه نظامی بود.
ناصر نجمی در کتاب دارالخلافه تهران تزئین داخلی اتاق‌ها رو مثل بیشتر ساختمون‌های باشکوه ایرونی دونسته و نوشته‌است که این تزئینات عبارت بودن از: آینه کاری، گچکاری، اکلیل کاری، نقاشی‌های عجیب و ساده و بی پیرایه‌ای از صحنه‌های حماسی ایران که با تصاویری از زندگی چنگیزخان و تیمورلنگ به هم آمیخته بود.
ژوبر فرستاده ناپلئون به دربار فتحعلی شاه به سال ۱۲۲۱ قمری هم از این نقاشی‌ها در کتاب مسافرت به ایران و ارمنستان، یاد کرده‌است.
۲- گذشته زندان مارکوف بخشی دیگراز تاریخ این باغ موزه هستش.
نخستین زندان تهران قدیم، در زمان ریاست سوئدییا بر شهربانی (بلدیه) در ساختمون اداره کل تشکیلات نظمیه در جنوب غربی میدان توپخانه قرار داشت. این زندان کوچک مرکب از سه اتاق معروف به حبس نمره یک و چندین اتاق و زیرزمین برای زندانیان عمومی بود. در واقع در کل دوران قاجاریه، زندان در دارالخلافه منحصر به این مکان بود و محل دیگری به نام زندان نبود.
با کودتای ۱۲۹۹ هجری قمری و روی کار اومدن رضا میرپنج، سقف ساختمون نظمیه با توپ ویران شد و زندانیانی که در ساختمون بلدیه محدود بودن، همگی آزاد شدن و زندان از بین رفت اما با در دست گرفتن حکومت به وسیله رضاخان و ایجاد ترس و ترس در ایران، سرتیپ درگاهی، رئیس نظمیه اون ایام به دلیل وجود معارضان زیاد، درخواست یک محل وسیع برای به بند کشیدن مخالفان کرد.
همونجوریکه گفتیم، مارکوف روسی (معمار و دوست رضاخان) مامور بررسی و انتخاب مکان مناسب واسه ساخته شدن نخستین زندان به شیوه متمرکز شد.
اون قصر وسیع قاجار رو که حدفاصل سه راه زندان، پل سیدخندان، خیابان شریعتی و خیابان پلیس بود واسه ساخت زندان انتخاب کرد.
چراکه این قصر وسیع قدیمی سال‌ها متروکه بود، با انتخاب این مکان، بودجه نیاز به سرعت تامین شد و آخرسر زندان قصر در تاریخ ۱۱ آذر ۱۳۰۸ خورشیدی به وسیله رضاخان به همراه سرتیپ درگاهی بازگشایی شد.
بخشای باغ موزه قصر
یکی از بخشای موزه، موزه مارکوفه که در اون جا مرکز اسناد قرار داره و گالری تصاویر در دسترسه و درتصویر زیر مشاهده می کنین.
موزه سیاسی که در فضای ۵ هزار متر مربعی، بخشی از واقعیتای تاریخ معاصر تهران و ایران رو باز گو می کنه.
باغ ایرونی از جمله بخشای باحال این موزه بوده که به واسطه اون که براساس تصاویر و مستندات ساخته شده، روایت معماری دید اون دورانه. گردش در این فضای ۵ هزار متر مریعی قشنگتر رو به علاقمندان پیشنهاد می کنیم.
برجای دیده بانی همونجوریکه در تصویر زیر مشاهده می کنین، یادگاری از دوران این زندان پر فراز و نشیبه. در برج جنوق شرقی محوطه، تلسکوپی قرار داره که از اون واسه رصد نجومی و شهر میشه بهره برد.
اگه به باغ موزه قصر رفتید، کافه گالری مارکوف رو که تا ۱۱ شب پذیرای بازدید کننده گانه، از دست ندین!
گشتی دیجیتالی در باغ موزه قصر
سایت باغ موزه قصر در این نشانی در دسترسه. درگاه به دو زبون فارسی و انگلیسی طراحی شده و تلاش شده تا آخرین اطلاعات از برنامه ها و اتفاقای که به طور هفتگی و ماهانه در اون جا برگزار می شه، ارائه شه.
همونجوریکه در تصویر بالا مشاهده می کنین، ۸ بخش: درباره موزه، بخشای باغ موزه. جشن رمضان، طهران در قصر، جشنواره آزادگان، اخبار و رابطه با ما ارائه شده.
اگه به بخش طهران در قصر مراجعه کنین، خاص برنامه هایی که تو یه سال گذشته در این قسمت برگزار شده رو مشاهده می کنین. واسه باخبر شدن از چند و چون برنامه هایی که در این باغ موزه بزرگ تهران در جریانه، به بخش خبری پرتال در این لینک مراجعه کنین.
برگزاری نمایشگاه های جور واجور و جشنواره های فرهنگی و هنری، از جمله برنامه هاییه که در این باغ موزه در طول ماه برگزار می شه.
پرتال این مجموعه، اطلاع رسانی خوبی داره و بیننده رو سرگرم می کنه.
از بخشای جور واجور دیگه این درگاه گردشگری رسمی کشور میشه به موارد زیر اشاره کرد:
دانلود داستانای صوتی از قصر که شنیدنی میشه.
گنجینه های تصویری که تلاش داره تا بخشی از تاریخ معاصر رو در همونجوریکه در تصاویر این گفتار مشاهده می کنین، در اختیار کاربران بذاره.
بخش خاطرات زندانیان سیاسی قصر که از نواب صفوی تا آیت الله طالقانی رو در بر میگیره و نگاهی داره به اون چه در قصر اتفاق افتاد و روایتی مستند از اون چه باید بشنویم و ببینیم.
بخش گردشگری مجازی قصر که شما رو با قابلیتای واقعیت اضافه به گردش مجازی رایگان و باحال در این باغ موزه قشنگتر می بره.
دانلود کتاب قصر که واسه مطالعه این زندان، ارزشمنده.
اگه دوست دارین اتفاقاتی که تا کنون در این باغ موزه اتفاق افتاده رو به صورت ویدئویی ببینین، پیشنهاد می کنیم به بزرگ ترین پرتال به اشتراک گذاری فایلای ویدئویی فارسی در فضای مجازی یعنی سامانه آپارات مراجعه کنین. این باغ موزه در کانال آپارت در این لینک در دسترس میشه.
در طراحی و راه اندازی این باغ موزه، مجموعه هایی فعال بودن که از اون جمله میشه به موزه دفاع مقدس، برج میلاد تهران، ویزیت تهران، شرکت پیشرفت فضاهای فرهنگی و معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران اشاره کرد.
اگه گشتی در روزنامهای اون دوران هم بزنیم، زندان قصر همیشه سوژه رسانه بوده.
چیجوری به باغ موزه قصر بریم؟
باغ موزه قصر در جایی قرار داره که شاید واسه بعضی از شهروندان، تا کنون فرصت گذر از اون منطقه جفت و جور نشده. اما خیلی نگران نباشین. اتوبانای تهران و حتی مترو شهری، کار رو واسه گردشگری شهری ما آسون کرده. واسه رفتن به باغ موزه قصر، از مسیرای زیر استفاده کنین:
راه با اتومبیل شخصی به صورت زیره:
- اتوبان شهید صیاد شیرازی – خروجی پلیس شریعتی – میدون پلیس – باغ موزه قصر
- انتهای خیابون شهید مطهری – بعد از تقاطع دکتر شریعتی – میدون پلیس – باغ موزه قصر
راه دسترسی با مترو به صورت زیر میشه:
از هر جای تهران هستین خود رو به ایستگاه مترو شهید مفتح برسونین که در انتهای خیابون شهید مطهری (تخت طاووس قبلی) قرار داره و بعد از تقاطع شریعتی، کمی با پیاده روی چند دقیقه ای، باغ موزه قصر، خود نمایی می کنه.
راه دسترسی حمل و نقل عمومی به صورت زیر میشه که از ۵ نقطه شهر میشه به این منطقه رسید:
- پایانه امام خمینی (ره) – اتوبوسای میدون معلم – ایستگاه روبروی باغ موزه قصر
- پایانه میدون رسالت – اتوبوسای پیچ شمیران – ایستگاه میدون پلیس – باغ موزه قصر
- پایانه میدون امام حسین (ع) – اتوبوسای شهید بهشتی – ایستگاه تقاطع پلیس شریعتی – خیابون پلیس – باغ موزه قصر
- پایانه اتوبوس پیچ شمیران – اتوبوسای رسالت – ایستگاه تقاطع پلیس شریعتی – خیابون پلیس – باغ موزه قصر
- پایانه شهید بهشتی – اتوبوسای میدون امام حسین (ع) – ایستگاه انتهای خیابون مطهری تقاطع شریعتی – باغ موزه قصر
جای چه چیزایی در باغ موزه قصر خالیه؟
رسم سرویس موزه گردی ما در معرفی ظرفیتای گردشگری تاریخی و فرهنگی تهران و بقیه استانا، معرفی ظرفیتایی واسه رونق گردشگری و جذب بازدید کننده س که واسه باغ موزه قصر تهران هم، موارد زیر پیشنهاد می شه که می تونه در کلیه پرتالای رسمی گردشگری ایران اتفاق بیفته.
به هر حال، گردشگری، صنعتی میان رشته ای بوده و واسه موفقیت و رونق اون، باید از همه عصرا واسه توان افزایی موثر بهره جست.
باغ موزه قصر، جاییه که می تونه میلیونا مخاطب تهرانی رو به سمت خود بکشونه. اطلاع رسانی در شبکه های اجتماعی عکس محور مانند اینستاگرام پیشنهاد می شه.
خیلی از کاربران ایرونی و تهرانی این شبکه، از برنامه ها و ظرفیتای فرهنگی و هنری مجموعه آشنا نیستن که میشه از این روش، اطلاع رسانی کرد.
در عصر گوشیای هوشند و اپلیکیشنا، انتظار میره که همه سایتای موزه ای و گالری کشور، دارای اپ مخصوص به خود رو طراحی و در اختیار مخاطبان بذارن با رابطه لحظه ای و اطلاع رسانی به کاربران در دستور کار مدیران این مجموعه ها قرار بگیره.
از راه دنیای اپا، میشه به کارآفرینی استارت آپا واسه موزه ها و صنعت گردشگری اشاره کرد که نباید دست کم بگیریم.
برگزاری مراسم افطاری رییس جمهور روحانی با ایتام در جشن رمضان امسال در باغ موزه قصر نشون داد که میشه این مجموعه رو به پاتوق فعالان فرهنگی، سیاسی و هنری و اجتماعی پایتخت تبدیل کرد و از این فضا واسه نشر ارزشای جور واجور استفاده برد.
بخش انگلیسی سایت فقط به توضیحات محدودی اشاره کرده و شک نداشته باشین، در ۳ پارگراف نمی شه ظرفیتای جور واجور این مجموعه بزرگ گردشگری و تاریخی تهران رو بر شمرد. با در نظر گرفتن این که در طول چند سال گذشته، صدها گردشگر از کشورای جور واجور جهان از این مجموعه دیدن کردن، انتظار میره که اطلاع رسانی مجازی غیر فارسی زبون در این پرتال و دیگه پرتالای رسمی گردشگری ایران در دستور کار قرار بگیره.
موضوعی که هم درباره این پرتال و بقیه درگاهای گردشگری مجازی ایران باید مورد توجه قرار بگیره، موضوع معرفی سایت در موتورای جست و جو اطلاع رسانی ویدئویی در پرتالهای به اشتراک گذاری این جور فایلا هستش.
در آخر پیشنهاد سرویس موزه گردی ما به خواننده گان محترم، اختصاص یه آخر هفته پاییزی به گردش در زندانیه که باغ موزه جذاب شد.
با موزه گردی در سرویس گردشگری ما به دنیای تماشاگهای راز برید.
[منابع:سایت موزه قصر،سایت شهرداری تهران، خبرگزاری ایسنا، خبرگزاری ایرنا، سایت گاردین ]